فیزیک

مقدمه

شاید بشر اولین بار با کشف قانون حرکت، قانونی که حیات و هستی وابسته به آن است، با علم فیزیک آشنا شد. علمی که به یاري آن چرخها را ساخت، شکار کرد و شکارش را حمل نمود و سپس به مرور با کشف قوانین بیشتري از علم فیزیک توانست بنیاد مسائل و قوانین طبیعت را درك و با به خدمت در آوردن و استفاده از این قوانین به تمدن قرن بیستم دست پیدا کند. به زبان دیگر فیزیک علم زندگی است و میتوان گفت که جهان در بزرگترین مقیاس تا ریزترین
مقیاس در ارتباط با علم فیزیک میباشد اما آنچه در رشته فیزیک در حد لیسانس آموزش داده میشود عبارت است از فیزیک دبیرستانی به اضافه فیزیک قرن بیستم . از سوي دیگر میتوان گفت که فیزیک در حد لیسانس مفاهیم فیزیک دبیرستانی را عمیقتر کرده و طرز برخورد با مسائل فیزیکی را آموزش میدهد .
این رشته در دوره کارشناسی داراي 5 گرایش اتمی ـ مولکولی، هستهاي، حالت جامد، هواشناسی و اختر فیزیک است که تعداد واحدهاي تخصصی هریک از این
گرایشها در دوره کارشناسی بسیار محدود است و به همین دلیل گرایشهاي فوق در این دوره تفاوت محسوسی با یکدیگر ندارند.(این رشته در دو مقطع دکتراي پیوسته و کارشناسی در آزمون سراسري دانشجو میپذیرد.
گرایش اتمی ـ مولکولی:
فیزیک اتمی به بررسی نقل و انتقال الکترونهاي اطراف هسته میپردازد و خواص آنها را مورد بررسی قرار میدهد؛ یعنی ما در فیزیک اتمی کاري به این نداریم که هسته از چه تشکیل شده است بلکه هسته براي ما مرکزي با بار مثبت است و بیشتر توجه ما جلب الکترونهاي اطراف هسته میشود.
درسهاي این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترك بین گرایشهاي مختلف فیزیک:
ریاضی عمومی ، معادلات دیفرانسیل، فیزیک پایه ، شیمی عمومی، مبانی کامپیوتر و برنامهسازي ، فیزیک جدید ، مکانیک تحلیلی ، ترمودینامیک و مکانیک آماري، ریاضی فیزیک ، الکترومغناطیس ، مکانیک کوانتومی ، اپتیک .
دروس تخصصی گرایش اتمی ـ مولکولی:
اپتیک کاربردي، اسپکتروسکپی، روشهاي تجربی در فیزیک اتمی، کاربردهاي لیزر، تکنیک خلاء.
گرایش فیزیک هسته اي:
در فیزیک هستهاي، خود هسته، مورد مطالعه قرار میگیرد؛ یعنی متخصصان و دانشمندان بررسی میکنند که هسته از چه تشکیل شده و چه نیروهایی بین اجزاي هسته حکمفرما است و در نتیجه واکنشهاي انجام شده، چقدر انرژي آزاد میگردد؟

دروس تخصصی گرایش هستهاي:
فیزیک هستهاي ، فیزیک راکتور ، آشکار سازها و سیستمها، اندازهگیري هستهاي، شتابدهندههاي ذرات، رادیوایزوتوپ و کاربرد آن، شیمی هستهاي، حفاظت در برابر پرتوها.
گرایش فیزیک حالت جامد:
گرایش حالت جامد مربوط به سیستمهاي بس ذرهاي مخصوصاً جامدات است. ابتداییترین کار در این گرایش بررسی بلورهاي جامدات و خواص اپتیکی، مکانیکی، الکتریکی و صوتی امواجی است که در آن منتشر میشود. این بررسی منجر به پدیدههاي مختلفی مثل ابر رسانایی، نیمهرسانایی یا پخش و انتقال گرما میگردد.
دروس تخصصی گرایش حالت جامد:
فیزیک حالت جامد، فیزیک لایه هاي نازك، فیزیک قطعات نیمهرسانا ، ابررسانایی و کاربرد آن، بلورشناسی، الکترونیک ، رشد بلور و تکنولوژي نیمهرساناها است.
گرایش هواشناسی:
گرایش هواشناسی، اطلاعات پایهاي و متنوعی درباره انواع پدیدههاي جوي و برخورد علمی با آنها ارائه میدهد و همچنین با مطالعه دینامیک وضعیت هوا میتوان بررسی کرد که شرایط هوا چگونه تغییر کرده و چه پارامترهایی براي ایجاد این تغییر لازم است؟
دروس تخصصی گرایش هواشناسی:
هواشناسی سینوپتیکی ، هواشناسی دینامیکی ، هواشناسی فیزیکی ، آمار در هواشناسی .
گرایش اختر فیزیک:
سه بخش اصلی این گرایش را نجوم رصدي، اخترشناسی و کیهانشناسی تشکیل میدهد. در بخش نجوم که جنبه مشاهداتی دارد، پدیدههاي مختلف نجومی را رصد و ثبت کرده و سپس از آنها عکس گرفته و طیف آنها را میسنجند .در اخترشناسی که جنبه نظري دارد وضعیت ستارگان مورد مطالعه قرار میگیرد؛ یعنی بررسی میشود که هر ستاره در چه مرحلهاي قرار دارد و چه اتفاقاتی برایش رخ میدهد؟ کیهانشناسی نیز به صورت کلاسیک به چگونگی ایجاد جهان و
تشکیل ساختارهاي کهکشانی مانند خوشهها و ابر خوشه ها می پردازد.
تواناییهاي لازم:
برخلاف رشته هاي مهندسی که با اتفاقات علمی سر و کار دارند در رشتههاي علوم پایه از جمله فیزیک به چگونگی پیشآمدهاي علمی توجه میکنند و در واقع به دنبال یافتن دلایل و چرایی هر پدیده یا اتفاق هستند و به همین دلیل داوطلبانی که مستعد، باهوش و کنجکاو هستند، میتوانند در این رشته موفق گردند .
از سوي دیگر فیزیک منهاي ریاضی؛ یعنی صفر به همین دلیل دانشجویان این رشته باید از نظر ریاضیات در سطح بسیار بالایی باشند.
موقعیت شغلی در ایران:
اگر کسی فیزیک را خوب خوانده باشد در سازمانهاي مختلف کشور از قبیل صداوسیما، برنامه و بودجه، مخابرات و همچنین در صنایع مختلف مفید واقع شده و موفق میگردد. چون دانشجویان فیزیک مطالب مختلفی از قبیل الکتریسیته و مکانیک میخوانند و در زمینههاي مختلف دید وسیعی پیدا میکنند .همچنین فارغالتحصیلان این رشته در حد کارشناسی میتوانند در نیروگاههاي هستهاي، مراکز تولید قطعات غیرهادي و سلولهاي خورشیدي، صنایع تولید و نگهداري لیزر در صنعت ، مراکز پزشکی و نظامی و سازمان انرژي اتمی فعالیت کنند.