روانشناسی
مقدمه:
تا 80 سال پیش روانشناسی را مطالعه روح و روان و روانشناس را فردي میدانستند که رویدادهاي درونی، ذهنی و مغزي را مثل تصورات، خاطرات، افکار و احساسات مطالعه میکند.طبق این تعریف، روانشناسی شاخهاي از ذهنیترین بخش دانش انسان؛ یعنی فلسفه بود. اما از اوایل قرن بیستم و با پیشرفت سریع دو علم زیستشناسی و فیزیک، روانشناسی نیز مطالعه ذهنی (زندگی روانی) را کنار گذاشت و به مشاهده و مطالعه رفتار موجودات پرداخت. البته هنوز نیز روانشناسان فرآیندهاي ذهنی را مطالعه میکنند اما این کار را نه به صورت ثبت شخصی ادراکات و احساسات بلکه به شیوه عینی و علمی انجام میدهند.متأسفانه هنوز در کشور ما بسیاري از مردم، روانشناسی را با کفبینی و احضار روح یکی میدانند و ما میبینیم که کتابهایی با موضوعات فوق، به عنوان کتابهاي روانشناسی، فروش فوقالعادهاي دارند. در حالی که روانشناسی شاخهاي از علوم زیستی است که هم به مطالعه عینی رفتار قابل مشاهده میپردازد و هم به فهم و درك فرآیندهاي ذهنی که مستقیماً قابل مشاهده نبوده و براساس دادههاي رفتاري و عصب زیستشناختی قابل استنباط است، توجه دارد. رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی داراي 4 گرایش بالینی، آموزش کودکان استثنایی، صنعتی و سازمانی و عمومی است. در این میان روانشناسی بالینی خدمات تشخیص و درمان (روان درمانی) را به افرادي که دچار رفتارهاي نابهنجاري مثل افسردگی، اضطراب، وسواس، و غیره هستند، ارائه میدهد که این خدمات در سه زمینه تشخیص، درمان و پیشنهاد روشهایی براي پیشگیري از معضلات و ناهنجاريهاي رفتاري ارائه میشود. روانشناسی
صنعتی و سازمانی نیز یافتههاي روانشناسی را در تمام محیطهاي کاري به کار میبرد؛ یعنی درباره این که محیط کار باید چگونه باشد تا بهترین بازدهی را داشته باشد یا چه متغیرهایی در ارتباط بین کارفرما و کارگر مؤثر است و چه عواملی باعث عدم تفاهم بین کارفرما و کارگر میشود، مطالعه میکند.
روانشناسی عمومی نیز به مطالعه کلیات روانشناسی میپردازد و روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی کاربرد یافتههاي روانشناسی در رابطه با کودکان استثنایی (تیزهوشان و معلولین جسمانی) است.
تواناییهاي لازم :
زیستشناسی و شیمی در این رشته اهمیت بسیاري دارد و باید پایه علومزیستی دانشجوي این رشته قوي باشد. به همین دلیل امروزه دانشجویان این رشته از بین دو گروه آزمایشی علومانسانی و علومتجربی پذیرفته میشوند. از سوي دیگر آمار و ریاضی و زبان انگلیسی در این رشته کاربرد و اهمیت زیادي دارد.
دانشجوي این رشته باید نسبت به اطراف و جامعه خود دید عمیقی داشته باشد تا بتواند ظرافتهاي رفتاري افراد را درك کند و به ویژگیهاي روانی افراد پی ببرد.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه روانشناسی با همه جنبههاي زندگی ما ارتباط دارد و هر اندازه که جامعه پیچیدهتر شود، روانشناسی نیز نقش مهمتري در حل مسائل آدمی برعهده میگیرد. این به معناي فرصتهاي شغلی متنوع و گسترده براي فارغالتحصیلان رشته روانشناسی است. به گفته کارشناسان این رشته، آینده روانشناسی در کشور ما روشن و امیدبخش است و فارغ التحصیلان این رشته باید آینده خود را در فردا ببینند. چون کشور ما یکی از کشورهاي در حال توسعه است و بدون
بهرهگیري از شاخههاي مختلف روانشناسی نمیتواند توسعه همهجانبه داشته باشد. از سوي دیگر کشور ما، کشور جوانی است و امروزه یکی از دغدغه هاي خانوادهها، حفظ بهداشت روانی و بالا بردن سطح دانش فرزندانشان میباشد که این دو مهم نیز به یاري شاخههاي مختلف روانشناسی از جمله روانشناسی رشد و روانشناسی تربیتی امکانپذیر است. البته در حال حاضر فارغالتحصیلان این رشته بیشتر جذب آموزش و پرورش میشوند یا در شرکتها و سازمانها به عنوان کارشناس روانشناسی فعالیت میکنند و عدهاي نیز به عنوان دستیار متخصص روانشناسی بالینی یا روانپزشک مشغول به کار هستند.
درسهاي این رشته در طول تحصیل :
دروس مشترك در گرایشهاي مختلف روانشناسی :
روانشناسی عمومی، علمالنفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی، آمار توصیفی، فیزیولوژي عمومی، کلیات فلسفه، مبانی جامعهشناسی، روانشناسی احساس و ادراك، متون روانشناسی به زبان خارجی، آمار استنباطی، روش تحقیق در روانشناسی، روانشناسی فیزیولوژیک، روانشناسی تجربی، روانشناسی رشد، روانشناسی یادگیري، روانشناسی تربیتی، روانشناسی اجتماعی، روانسنجی، انگیزش و هیجان، شخصیت، آسیبشناسی روانی، بهداشت روانی، روانشناسی
مرضی کودك، تاریخچه و مکاتب روانشناسی.
دروس تخصصی گرایش روانشناسی بالینی:
کاربرد مقدماتی روشهاي تشخیص بالینی، کاربرد مقدماتی روشهاي درمان، مصاحبه، سمینار مسائل روانشناسی بالینی در جهان و ایران، پژوهشهاي عملی در روانشناسی بالینی، روانشناسی پویایی گروه، کلیات روانپزشکی، بررسی مقدماتی نظریههاي روان درمانی، روانشناسی مشاوره و راهنمایی، روانشناسی کودکان استثنایی.
دروس تخصصی گرایش روانشناسی عمومی:
طرحها و پژوهشهاي آزمایشگاهی، مقدمات نورو بسیکولوژي، ارزشیابی شخصیت، روانشناسی مشاوره و راهنمایی، روانشناسی هوش و سنجش آن، تفکر و زبان، روانشناسی پویایی گروه، روانشناسی کودکان استثنایی، سمینار در مسائل روانشناسی عمومی، اختلالات یادگیري، روانشناسی جنایی، پژوهشهاي عملی در روانشناسی عمومی.
دروس تخصصی گرایش روانشناسی استثنایی:
روانشناسی مشاوره و راهنمایی، نظریهها و کاربرد آزمونهاي شناختی، روانشناسی کودکان تیزهوش و روشهاي آموزش آنها، روانشناسی کودکان عقب مانده و روشهاي آموزش آنها، اختلالات تکلم و گفتار درمانی، روانشناسی تدریس به کودکان ناشنوا، روانشناسی تدریس به کودکان نابینا، متون روانشناسی کودکان استثنایی به زبانهاي خارجی، بهداشت روانی کودکان استثنایی و خانواده، زمینه پیشگیري از تولد کودکان عقب افتاده، روانشناسی کودکان ناسازگار، روشهاي تغییر و اصلاح رفتار کودکان، سمینار مسائل کودکان استثنایی در جهان و ایران، پژوهشهاي عملی در روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی.